Na samostalnoj izložbi umjetnika Ervina Kadića pod nazivom Tamna materija / Reljefna masa, čije otvorenje će se održati u Kneževoj palači u petak, 4. lipnja 2021., predstavit će se ciklus umjetničkih radova nastalih na temelju kombiniranja elemenata monokromatskog slikarstva, op arta i geometrijske apstrakcije.
Imajući u vidu autorov nekonvencionalni
pristup; layout modeliran tako da podredi cijeli
galerijski prostor radovima, a ne komociji publike, te uzimajući
u obzir audio komponentu prezentacije (čiji sound
design potpisuje Adi Dizdarević) — ova izložba
sadržajno i konceptualno predstavlja otklon od trenutno
dominantnih arhaičnih pristupa (percepciji, konzumaciji i
artikulaciji) umjetnosti.
Objedinjujući na inspirativnoj razini elemente
američkog West Coast Light and Space pokreta; opusa
Pierre Soulagesa i njegovog Outrenoir (“iza/onkraj
crne”) diskursa; minimalizma New York scene 1960-ih, ali i
korejske Dansaekhwa minimalističko-monokromatske škole
slikarstva, Tamna materija / Reljefna masa ide korak
dalje i kombinira spomenute elemente u autentičan autorski opus
baziran na, samo naizgled kontradiktornom, povezivanju
apstraktnog ekspresionizma i minimalizma. Tamna materija i
reljefna masa stoga nisu implicitne sugestivne kategorije koje se
referiraju na puki dojam ili opisuju tehniku umjetnikovog
oslanjanja na upotrebu akrilika i ulja na crnom platnu, nego
sadržajne oznake generičke supstance izloženih radova.
Parafrazirajući Kadića, apstraktni ekspresionizam je u vezi
s načinom oblikovanja teksture, tj. reljefne mase dok je cijeli
pristup, oličen u upotrebi monolitne crne, monokromatski s ciljem
izazivanja pokreta u oku promatrača što pak rezultira u konceptu
“provokacije oka” koji spaja spomenute pravce.
“Provokacija oka” u ovom smislu znači da se eklektičnost
Kadićevog rada manifestira kroz promjenu percepcije radova ovisno
o poziciji iz kojih ih se promatra, a što subvertira naučene
i/ili ideološki preduvjetovane matrice promatranja umjetničkog
rada (ili konzumiranja kulture uopće) kao kategorija podređenih
“logici tržišta.” Drukčije rečeno, u vrijeme u kojemu je gledanje
(a ne kritička interpretacija) tehnološki posredovane cirkulacije
uglavnom idiotskog sadržaja postalo dominantan oblik socijalne
interakcije, “provokacija oka” zapravo eksponira pogled/gledanje
te “neradno” vrijeme općenito kao proizvodne, postfordističke
kategorije ideološki oblikovane u skladu sa zahtjevima
neoliberalnog globalnog kapitalizma. Govoreći o ostalim aspektima
značenja ove izložbe, Tamna materija / Reljefna
masa, ako se slobodno (te u asocijaciji na Black Lives
Matter) čita kao Dark Matter(s), s jedne strane, tangira
status jugoistočne europske periferije kao “tamnog teritorija” (s
izbjeglicama/migrantima ili bez njih) u očima Prvog svijeta
kapitala. S druge pak strane, minimalistička, uniformna, čak i
pseudo-totalitarna, estetika ove izložbe ujedno je i svojevrsno
zrcalno uprizorenje sociopolitičke stvarnosti kapitalističkog
totalitarizma čije se crnilo ili ne vidi; ili vidi kao nedovoljno
aplicirano ili pak glorificira kao ultimativni, navodno
postideološki, oblik slobode.
